Zagadnienie anamorfozy łączy w sobie zarówno kwestie matematyczne jak i związane z historią sztuki. To połączenie może zostać wykorzystane, aby w ciekawy sposób zainteresować uczniów tematem rzutowania i deformacji obrazów.
Źródło: Hans Holbein "Ambasadorowie"
Anamorfoza (gr.ana - z powrotem, morphe - forma) jest przekształceniem płaszczyzny, które zmienia siatkę zawierającą rodzinę krzywych na siatkę zbudowaną z samych prostych (Otto E., Nomografia, PWN, Warszawa 1964). Obrazy anamorficzne wykorzystujące to przekształcenie, możemy podzielić na dwie grupy, anamorfozy perspektywiczne oraz refleksyjne. Do pierwszej grupy zaliczamy dzieła, których odczytanie nie wymaga żadnych powierzchni lustrzanych, wystarczy jedynie obrać odpowiedni punkt obserwacji, tak jak w przypadku dzieła Hansa Holbeina. Do anamorfoz refleksyjnych, zaliczamy obrazy, które wymagają dodatkowo odbicia w odpowiedniej powierzchni lustrzanej, wśród nich możemy wyróżnić między innymi anamorfozy refleksyjne walcowe i stożkowe.
Obecnie do tworzenia dzieł anamorficznych stosuje się głównie programy komputerowe. W XVII wieku do tworzenia dzieł anamorficznych wykorzystywano ciekawe konstrukcje geometryczne. Starano się znaleźć metodę, która ułatwiłaby i upowszechniła rzut anamorficzny nie tylko wśród naukowców, ale także wśród artystów.
Jean F. Niceron (1613–1646) zaproponował technikę wykorzystującą siatki deformacyjne. Pomysł polega na nałożeniu na obraz, który chcemy zdeformować, siatki kwadratowej, a następnie przekształcamy anamorficznie samą siatkę kwadratową otrzymując siatkę deformacyjną, do której odpowiednio zniekształcamy rysunek.
Anamorfoza łączy w sobie sztukę i matematykę i z tego względu jest ciekawym tematem warsztatów, pokazującym niekonwencjonalne zastosowanie matematyki, którego nie można poznać na lekcjach w szkole.
Najważniejszymi materiałami, które należy przygotować na warsztaty, są siatki, za pomocą których uczniowie będą poznawać zasady tworzenia obrazów anamorficznych. Taką siatkę kwadratową możemy przygotować w dowolnym programie komputerowym umożliwiającym rysowanie linii prostych (na przykład Paint, GeoGebra). Następnie opisujemy ją jak szachownicę.
Przygotowanie siatki deformacyjnej jest bardziej skomplikowane. Wygląda ona następująco.
Z pomocą może nam przyjść program AnamorphMe Phillipa Kenta, który możemy znaleźć tutaj.Program ten umożliwia tworzenie różnego rodzaju obrazów anamorficznych, od perspektywicznych do refleksyjnych.
Kolejnym niezbędnym materiałem jest folia ,,lustro weneckie", zwana też lustrzaną. Możemy ją kupić na metry lub na rolki w sklepach motoryzacyjnych, dla majsterkowiczów i przez internet. Folię trzeba pociąć na prostokąty (tak żeby dało się je zwijać w walce i tak, aby pasowały średnicą oraz wysokością do naszych siatek deformacyjnych). Warto także przygotować flamastry i kredki oraz przykładowe rysunki i obrazy anamorficzne.
Po rozdaniu materiałów zachęcamy uczniów, aby na siatce kwadratowej namalowali proste kształty geometryczne takie, jak trójkąt czy kwadrat, a potem przekształcili je na siatkę deformacyjną wykorzystując oznaczania tak jak w grze w statki. Następnie proponujemy, aby namalowali bardziej skomplikowane struktury, rysunki.
Gdy zauważymy, że uczestnicy radzą sobie z tym problemem, zachęcamy, aby spróbowali malować anamorficzne rysunki bez używania siatek (na czystej kartce).
W trakcie warsztatów uczeń poznaje przekształcenia liniowe takie, jak symetria i lustrzane odbicie. Poznaje ,,nowy" układ współrzędnych, który umożliwia mu utożsamianie punktów z parą (cyfra, litera). Uczestnicy warsztatów poznają też pewną formę kodowania obrazów, możliwą do odczytania dopiero po zastosowaniu odpowiedniego lustra. Warto zaznaczyć korelacje rzutowania anamorficznego z fizyką (kąt padania równa się kątowi odbicia). Ponadto uczestnik poznaje przyrządy optyczne takie, jak lustra walcowe i stożkowe oraz uczy się je wykorzystywać do nowych celów. Na koniec możemy zwrócić uwagę na dokładność i wartości estetyczne rysunków wykonanych przez uczniów.
Więcej szczegółów w artykule: Pałka Ada, Tworzenie obrazów anamorficznych – propozycja warsztatów, w publikacji: Matematyka w przyrodzie i sztuce - matematyka, przyroda i sztuka w kształceniu powszechnym, Tom 3, Wydawnictwo Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nowym Sączu, Nowy Sącz 2013, ISBN 978 978-83-63196-46-2, str. 131-143.
FB/anamorfoza
FB/anamorfoza
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz